Kiểm tra tài nguyên của máy chủ Linux qua lệnh TOP.

Lệnh TOP là một công cụ quan trọng trong hệ điều hành Linux, cho phép kiểm tra hiệu suất và tài nguyên của máy chủ. Khi chạy lệnh TOP, bạn sẽ nhìn thấy một bảng thông tin với các tiêu đề như load average, CPU usage, Memory usage, và các tiến trình đang chạy trên hệ thống.

Trong tiêu đề load average, bạn có thể thấy ba con số như 0.00, 0.01, 0.05. Đây là chỉ số load average trung bình được tính toán từ thời gian chờ đợi các tiến trình sử dụng CPU. Giá trị load average được tính cho 1 phút, 5 phút và 15 phút. Nếu giá trị load average tăng cao, có thể cho thấy máy chủ đang được cất công để xử lý các tiến trình.

Bên cạnh đó, lệnh TOP cũng cung cấp thông tin về CPU usage. Bạn có thể xem tổng thể tài nguyên CPU được sử dụng và phần trăm sử dụng CPU của từng tiến trình. Điều này giúp bạn theo dõi tình trạng sử dụng CPU và tìm ra các tiến trình đang chiếm nhiều tài nguyên.

Lệnh TOP cũng cung cấp thông tin về Memory usage, cho phép bạn xem tổng dung lượng RAM được sử dụng, dung lượng RAM của từng tiến trình và tỷ lệ sử dụng RAM.

Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các phím tắt để thực hiện các tác vụ như tắt tiến trình, sắp xếp bảng thông tin, tìm kiếm tiến trình, và xem thông tin chi tiết về một tiến trình cụ thể.

Với khả năng theo dõi hiệu suất và tài nguyên của máy chủ trong thời gian thực, lệnh TOP là một công cụ hữu ích để giúp bạn đánh giá và quản lý tài nguyên máy chủ Linux của mình.

Giám sát và theo dõi tài nguyên máy chủ là kĩ năng quan trọng trong quản trị máy chủ.

Để biết máy chủ còn đủ tài nguyên hay không, cần xác định nếu cần thuê thêm để đảm bảo hiệu suất và ổn định tốt.

Nếu hết tài nguyên thì sẽ xảy ra gì?

Nếu tài nguyên hết thì website chạy chậm hoặc không chạy được

Tình huống thừa tài nguyên xảy ra như thế nào?

Mua gói VPS nhỏ hơn để tiết kiệm 25% chi phí hàng tháng cho website.

Thừa tốt hơn thiếu.

Bài này mình sẽ hướng dẫn cách dùng công cụ top để theo dõi tài nguyên máy chủ.

Top giống Task Manager của Windows, nhưng giao diện đẹp và dễ sử dụng hơn.

task-manager-windows11
Đây là task manager trên windows 11

Top chỉ là giao diện dòng lệnh, đơn giản như vậy.

Đừng coi thường lệnh Top, nó rất mạnh mẽ và sẵn có trên mọi bản phân phối Linux.

Mình sẽ giải thích ý nghĩa ký hiệu trong lệnh top để bạn biết tình trạng tài nguyên máy chủ và xem xét chất lượng của VPS/Server bạn mua.

lenh-top-linux
Giao diện lệnh TOP của linux

Tại sao phải chọn cấu hình phù hợp cho thiết bị của mình?

Nhiều người quảng cáo chiều lòng tiền nhiều, SEO không quan trọng bằng vậy.

Máy chủ tải chậm, quảng cáo lãng phí, khách hàng chán chường, ngân sách đổ sông đổ biển.

Một ví dụ để bạn dễ hình dung:

Bạn quảng cáo là nguồn nước, nhưng lượng nước bạn đổ chỉ là 25%, còn phần còn lại do chậu tự hứng.

Nhiều người đầu tư nhiều vào quảng cáo nhưng sử dụng gói hosting, VPS giá rẻ chỉ vài chục nghìn một tháng thì không thể đồng ý. Quảng cáo bằng cốc cốc website cũng không chịu tải được.

Bạn phải cân đối lượng traffic: nếu traffic của bạn nhiều thì phải có đủ tài nguyên (máy chủ và tốc độ website) để ứng trọng lượng đó; và ngược lại, nếu traffic ít thì không cần phải dành quá nhiều tài nguyên cho nó. Bạn cần cân nhịp giữa lượng traffic và khả năng tiếp nhận của hệ thống.

Tính chi phí chỗ chứa và hứng nước rẻ hơn nhiều so với kiếm nguồn nước.

Xây chỗ chứa nước trước sẽ giảm chi phí so với việc kiếm nguồn nước sau.

Tiêu tiền cho quảng cáo dễ nhưng lãng phí không đầu tư vào web hosting hiệu suất cao.

Vội kết luận: quảng cáo không hiệu quả, kênh không tốt hoặc đơn đặt hàng không thành công.

Bài viết này xem xét hiệu quả của bể chứa nước và đề xuất cải thiện cho hoạt động tốt hơn.

Hướng dẫn sử dụng công cụ top

Truy cập vào SSH terminal và gõ lệnh “top”.

go-lenh-top-tren-terminal
Gõ lệnh top trên terminal SSH

Lệnh top được cài đặt sẵn trên Linux, chỉ cần gõ top.

Phần mềm này cập nhật thời gian thực liên tục để bạn giám sát hệ thống.

Để thoát phần mềm top, nhấn q hoặc ctrl + c.

Trước tiên, mình sẽ giải thích ý nghĩa cơ bản của mỗi ký hiệu.

  • us: Thời gian dành cho việc chạy các quy trình không gian người dùng. Điều này phản ánh mức tiêu thụ CPU của sử dụng của bạn.
  • sy: Thời gian thực hiện bởi các quy trình hệ thống linux core. Điều này phản ánh mức tiêu thụ CPU của dụng của hệ điều hành.
  • ni: Thời gian dành cho các quy trình không gian người dùng được chỉ định với ưu tiên thực thi (giá trị tốt).
  • id: Cho biết thời gian ở chế độ nhàn rỗi, nơi CPU không làm gì cả. Chỉ số này càng cao thì cpu càng nhàn rỗi
  • Wa: Chờ đợi IO. Giá trị cao hơn ở đây có nghĩa là CPU của bạn đang dành quá nhiều thời gian để xử lý các hoạt động IO.
  • hi/si: hi là Thời gian dành cho phần cứng bị giám đoạn còn si là gián đoạn phần mềm.
  • st: là % thời gian CPU ảo (vCPU) phải đợi để được chạy trong khi vCPU đang phục vụ một VPS khác. Các chu kỳ CPU bị đánh cắp. Hypervisor đã gán các chu kỳ CPU này cho một vps khác. Nếu bạn thấy một con số cao hơn trong lĩnh vực này (dưới 0.3 là ngon), nếu bạn là người sử dụng dịch vụ vps thì hãy lựa chọn nhà cung cấp khác nếu bạn là người cung cấp dịch vụ VPS thì hãy giảm số lượng máy ảo từ máy chủ riêng.
  • load average: thời gian sử dụng trung bình của CPU. ví dụ: lệnh top nó báo: 0.69, 0,56 , 0.93 : số đầu tiên là trong 1 phút (0.69), số thứ 2 là trong 5 phút (0.56) và số thứ 3 là trong 15 phút (0.93)bạn hiểu số này nó là đạt lượng % tức là 0.69 thì bằng 69% hay 1.0.0 tức là 100% hay 1.3 tức là 130% quá tải mất 30% rồi.khi nào quá tải thì khi nếu bạn vps chỉ có 1 core cpu nó 1.00 (100%) trở lên, nếu trong vps của bạn có nhiều core cpu thì cứ nhân theo lên. ví dụ bạn đang có vps 3 core cpu tức 3.00 tức 300% trở lên mới quá tải, nếu bạn có 6 core cpu thì phải 6.00 – 600% mới quá tải.bức hình mình chụp thì con vps có 2 core cpu nhưng sử dụng trong 15 phút có 0.93 tức mọi thứ vẫn rất ổn áp.
  • Mem: ram nó có cả total tổng số ram và tổng số sử dụng, và tổng số ram được tận dụng để cache và tổng số ram được tận dụng để cache và tổng số ram khả dụng
  • Swap: thì là bộ nhớ lấy ổ cứng làm ram ảo cũng có tổng số swap được thiết lập và đã sử dụng bao nhiêu và còn thừa bao nhiêu
  • tasks: tổng số công việc, bao nhiêu cái đang chạy, bao nhiêu đang ngủ sleeping và bao nhiêu đang đừng và tiến trình bao nhiêu bị chết.

Chỉ số lý tưởng

Các chỉ số quan trọng đều ý nghĩa, nhưng thói quen hàng ngày tập trung vào những chỉ số này.

Chỉ số hợp lý cho máy chủ theo kinh nghiệm là 25%.

id nên ở khoảng 10% đến 30% để đẹp hơn và không quá nhàn

VPS dưới 3% là đẹp, còn trên mấy chục % là không ổn. Càng thấp càng tốt

Mức tải trung bình CPU dưới 80% là tốt, ví dụ 4 core CPU nên dùng khoảng 3.5. Đây là chỉ số quan trọng để xem có cần thuê thêm CPU hay không.

Mem: sử dụng khoảng 70% là tốt, nếu cần thêm hãy sử dụng cache. Cấu hình opacache và object cache, nếu thiếu thì giảm xuống và nâng cấp ram là tốt nhất.

hi/si: càng thấp càng tốt

wa: càng thấp càng tốt

Có tăng tốc website khi có nhiều ram và cpu không?

Nếu ít thiếu là có hại, còn nhiều thừa thì php chỉ hoạt động trên kiến trúc đơn luồng không hỗ trợ đa luồng, điều này có nghĩa là nếu bạn có nhiều cpu thì sẽ không có tác dụng nhiều, nhưng mysql được thiết kế để hỗ trợ đa luồng nên càng nhiều cpu thì càng tốt, tuy nhiên với php thì nhiều cpu thừa không có ý nghĩa.

Nếu còn nhiều ram, bạn có thể cài thêm cache để tăng tốc độ website.

Lời kết:

Bài viết này sẽ giúp webserver của bạn hoạt động hiệu quả và ổn định hơn.

Kiểm tra tài nguyên máy chủ là kỹ năng quan trọng cho quản trị viên máy chủ để đảm bảo hiệu suất website ổn định và tối ưu.

– Tài nguyên máy chủ
– Linux
– Kiểm tra
– Lệnh top

Nguyễn Mạnh, là một chuyên gia tăng tốc, bảo mật và quản trị website với 6 năm kinh nghiệm, chuyên sâu về speed web wordpress, hosting, database và quản trị Server. Không dừng tại tăng tốc và quản trị website, Mạnh còn nghiên cứu về vps, cloud lưu trữ website, conten và Seo tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. Với đam mê chia sẻ tăng tốc, bảo mật, website server Mạnh cũng có kênh youtube 1.000+ subscriber, lẫn group cộng đồng SEO 1.000+ người hiện tại. Mạnh hiện đang là một trong những chuyên gia trong lĩnh vực website tại Việt Nam. Ngoài là CEO tại Mạnh WEB, Mạnh còn đam mê về lĩnh vực AI, ứng dụng AI trong thiết kế website, tăng tốc, tạo nội dung web mang lại sự tối ưu về thời gian và hiệu quả cho doanh nghiệp nói chung.